dr Aleksandra Ukalska – Jaruga

Specjalista do spraw

składu bionawozu

W projekcie odpowiedzialna za badania związków humusowych w nośnikach na bazie płynnego pofermentu, kompostu, toryfikatu.

Kim jestem – praca i kariera naukowa

W roku 2012 obroniłam tytuł magistra na wydziale Chemii Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej i w tym samym roku rozpoczęłam studia doktoranckie (od 05-2012 do 09-2013) a następnie pracę w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Zakładzie Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów związaną z systemem stopniowego awansu zawodowego (od 09-2013 do 10-2016 na stanowisku technika; od 10-2016 do 04-2017 na stanowisku specjalisty; od 04-2017 do 12-2019 na stanowisku asystenta; od 10-2019 do chwili obecnej na stanowisku adiunkta).

W dniu 27-02-2019 obroniłam z wyróżnieniem rozprawę doktorską pt. „Zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w glebach w zależności od składu frakcyjnego materii organicznej”, pod kierunkiem Prof. dr hab. Barbara Maliszewska-Kordybach (promotor wiodący) i dr hab. Bożena Smreczak (promotor pomocniczy).

Przygotowanie oraz obrona rozprawy doktorskiej były podsumowaniem mojej kilkuletniej działalności naukowo-badawczej zogniskowanej na aspekt chemizmu gleb związany z potencjałem akumulacji oraz trwałością zanieczyszczeń organicznych, których zawartość w glebach uzależniona jest od  ilościowego i jakościowego składu materii organicznej. Poruszaną tematykę badawczą staram się kontynuować włączając w zakres działań nowe zagadnienia naukowe.

Jakie badania prowadzę – ścieżka rozwoju i zainteresowania naukowe

Prowadzone przeze mnie badania charakteryzują się znacznymi walorami merytorycznymi i aplikacyjnymi, które odnoszą się do problemów związanych z zanieczyszczeniem środowiska glebowego przez substancje i związki uważane za szkodliwe tj. zanieczyszczenia organiczne (w tym: wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle), pierwiastki śladowe czy nanoplastiki i plastyfikatory. Zagadnienia te są niezwykle istotne i znajdują odzwierciedlenie w inicjatywach szeroko promowanych przez Unię Europejską, które mają na celu ochronę gleb przed degradacją m.in. w Strategii UE na rzecz ochrony gleb 2030. Działania te są szczególnie ważne w aspekcie gleb użytkowanych rolniczo ze względu na zagrożenia związane z ryzykiem migracji zanieczyszczeń do żywności.

Dotychczas opublikowane przeze mnie  prace naukowe (IH=9, łącznie 34 publikacji, w tym 22 z IF o sumarycznym współczynniku równym 69,099) przedstawiają w sposób holistyczny (w skali mikro i makro) i definiują rolę materii organicznej oraz jej poszczególnych komponentów w procesach akumulacji zanieczyszczeń. Publikacje stanowią swoiste studium analiz, które wskazuje na kierunki zachodzących procesów sorpcji zanieczyszczeń w czasie oraz określa limity zawartości materii organicznej, które w wysokim stopniu determinują podatność gleb na zanieczyszczenie. Uzyskiwane wyniki maja charakter implikacyjny i mogą być wykorzystywane jako efektywne narzędzie przy wyznaczaniu obszarów narażonych na zanieczyszczenie związkami szkodliwymi lub planowaniu działań w zakresie remediacji terenów skażonych. Ponadto, opublikowane artykuły naukowe zawierają unikatowe opracowanie szczegółowo scharakteryzowanych, zoptymalizowanych i zwalidowanych nowoczesnych metod i technik badawczych (GC-MS/MS, VIS-nearIR, UV-VIS, FTIR, EEM, 13C NMR) służących szczegółowej charakterystyce oddziaływań materia organiczna – zanieczyszczenia.

Podejmowana tematyka z uwagi na wysokie znaczenie środowiskowe jest rozwijana w ramach projektów badawczych NCN, tj.: PRELUDIUM w którym jestem kierownikiem (UMO-2018/29/N/ST10/01320), pt. Analiza składu frakcyjnego i właściwości sorpcyjnych substancji humusowych w stosunku do różnych grup zanieczyszczeń organicznych) oraz OPUS w którym jestem głównym wykonawcą z IUNG-PIB (UMO-2018/31/B/ST10/00677); pt. Właściwości spektroskopowe i chemiczne glebowej frakcji humin w odniesieniu do ich wzajemnych interakcji z pestycydami).

Dodatkowo uczestniczę w realizacji projektu EJP SOIL-European Joint Programme pt. “Towards climate-smart sustainable management of agricultural soils”, w pakiecie WP5 pt. “Education, training and capacity building”, jest zbudowanie zrównoważonego, zintegrowanego europejskiego systemu badawczego dotyczącego gleb rolniczych oraz opracowanie i wdrożenie reguł w zakresie zrównoważonego i przyjaznego dla klimatu zarządzania glebami rolniczymi. 

Nowe cele badawcze oraz kolejne ambicje naukowe wyznaczam w oparciu o uczestnictwo w licznych a zarazem unikalnych przedsięwzięciach z zakresu badań podstawowych  (projekty: UMO-2011/03/B/ST10/05015; Greenland; Polsko-Czeski Cz.3.22/1.2.00/12.03445; tematy statutowe IUNG-PIB nr. 4.10; 3.11, 3.17, 2.41, 2.37; Programy wieloletnie IUNG-PIB nr. 1.1, 1.2, 1.3) oraz działań podejmowanych na rzecz sektora B+R (współpraca z Lubelskim Węglem Bogdanka S.A; Urzędem Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego; Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska w Lublinie). Dotychczasowa kariera naukowa pozwala mi rozwijać zainteresowania,  zdobywać cenne doświadczenie oraz sumiennie realizować założone cele badawcze w kierunku dalszego podnoszenia swoich kwalifikacji .

Nagrody i wyróżnienia – motywacje do działań na przyszłość

  • Wyróżnienie Prezesa Polskiej Akademii Nauk za najlepszą pracę naukową opublikowaną w 2020 roku. „Ocena zawartości pozostałości pestycydów w polskich glebach rolniczych” Molecules, 25, 587; doi: 10.3390 / molekuły25030587, 18 listopada, Lublin, Polska
  • Nominacja do nagrody „Naukowiec przyszłości 2021” w kategorii Nauka dla lepszego życia za projekt badawczy pt.: „Analiza składu frakcyjnego i właściwości sorpcyjnych substancji humusowych w odniesieniu do różnych grup zanieczyszczeń organicznych”. 16 kwietnia 2021, Warszawa, Polska
  • Nagroda Rady Naukowej IUNG-PIB za rozprawę doktorską „Zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w glebach w zależności od składu frakcyjnego materii organicznej”, 27 lutego 2019 r.
  • Nagroda za najlepszą prezentację posterową pt. „Ocena zróżnicowania genetycznego i funkcjonalnego zbiorowiska bakteryjnego gleb długotrwale zanieczyszczonych ropą naftową”. 4th World Congress and Expo on Applied Microbiology oraz 2nd International Conference on Food Microbiology” 01 grudnia 2017, Madryt, Hiszpania.
  • Nagroda International Humic Substances Society dla młodych naukowców organizowana w ramach konkursu „Support Travel Awards” związanego z finansowaniem pobytu na 18th International Conference of International Humic Substances Society, 11 września 2016 r., Kanazawa, Japonia

Moje pasje poza pracą – hobby, które pomaga w karierze naukowej

Prywatnie – żona, matka, opiekunka, nauczycielka, aktorka, malarka, piosenkarka, psycholog, kosmetyczka, kucharka, sprzątaczka, bankowiec, kierowca, ogrodnik itd. 🙂 Choć pomiędzy wieloma obowiązkami  poza pracą naukową trudno znaleźć chwilę na realizacje własnego hobby, to mimo wszystko staram się zrelaksować przy filiżance włoskiej kawy i dobrej szwedzkiej powieści kryminalnej. Tego typu książki inspirują mnie od lat, ponieważ są wciągające i łatwe w odbiorze, a jednocześnie stanowią wyzwanie intelektualne – zachęcają do tego, by próbować swoich własnych sił w rozwikłaniu zagadek zmuszając umysł do analitycznego myślenia!